ZEKAT İBADETİ
• Zekatın kelime anlamı → Artma, çoğalma, arınma, temizlenme, bereket.
• Zekatın terim anlamı → Zengin Müslümanların yılda bir kez malının veya parasının belli bir miktarını Allah rızası için ihtiyaç sahiplerine vermeleridir.
• Zekat farz bir ibadettir.
• Hicretten iki yıl sonra Medine'de farz kılınmıştır.
• Zekatın amacı → Allah'ın emrini yerine getirmek, toplumsal yardımlaşmayı yaygınlaştırmak ve yoksulları korumak.
"Namazı kılın, zekatı verin, önceden kendiniz için yaptığınız her iyiliği Allah katında bulacaksınız. Şüphesiz Allah, yapmakta olduklarınızı görür." (Bakara suresi, 110. ayet)
"Zekat İslam'ın köprüsüdür." (Hz. Muhammed (s.a.v.)
İnfak: Sözlükte harcama yapmak anlamına gelen infak, müslümanın Allah’ın (c.c.) rızasını kazanmak için sahip olduğu mallardan harcama yapması, bağışta bulunmasıdır.
İslam, yardımlaşmayı sadece zekât ibadetiyle sınırlandırmaz. Zengin veya fakir herkesin elinden geldiğince iyilik yapmasını, ihtiyaç sahiplerine yardım etmesini ister. Bu noktada önemli kavramlardan biri de infaktır.
"Ey iman edenler! Hiçbir alışverişin, hiçbir dostluğun ve hiçbir şefaatin olmadığı kıyamet günü gelmeden önce, size rızık olarak verdiklerimizden Allah yolunda harcayın (infak edin)..." Bakara suresi, 254. ayet
Zekatın Bireysel Faydaları:
» Müslümanın malını bereketlendirir.
» Allah'ın verdiği nimetlere şükür etme imkanı sağlar.
» Zekat veren, içinde yaşadığı topluma karşı insanlık görevini yerine getirmiş olur.
» İnsandaki cimrilik, bencillik gibi kötü duyguları yok eder; bunların yerini iyilik, hayırseverlik gibi güzel duygular alır.
Zekatın Toplumsal Faydaları:
» Zenginlerle fakirler arasındaki kıskançlık, düşmanlık gibi kötü duyguları giderir.
» Zenginlerle fakirler arasındaki dostluk, saygı ve sevgi bağlarını güçlendirir.
» Bir ülkedeki fakir sayısının azalmasına katkı sağlar.
» Ekonomik dengesizlikleri önler, ekonomik hayatın canlanmasını sağlar.
| Zekatı kim verir | Nelerden verir | Ne kadar verir | Kimlere vermelidir |
| Müslüman Akıl sağlığı yerinde Ergenlik çağına girmiş Zengin |
Altın-gümüş-para Ticaret malları Koyun-keçi |
1/40 | Yoksullara Düşkünlere Borçlulara Yolda kalmış olanlara Kalpleri İslam'a ısındırılacak olanlara Özgürlüğüne kavuşacak olan kölelere Allah yolunda cihad edenlere Zekat memurlarına |
| Sığır-manda | 1/30 | ||
| Deve | Her beş deve için bir koyun ya da keçi | ||
| Toprak ürünleri | Sulanmayan → 1/10 Sulanan → 1/20 |
||
| Madenler | 1/5 |
NOT: Küçükbaş ve büyükbaş hayvanların zekat oranları ile ilgili ayrıntı aşağıdadır.
Koyun - Keçi: 40’tan 120’ye kadar bir koyun, 121’den 200’e kadar iki koyun, 201'den 400'e kadar 3 koyun zekat olarak verilir. 400 için 4 koyun, sonrasında ise her 100 koyun için birer tane artar. Keçinin zekatı da koyundaki gibidir.
Sığır - Manda: 30’dan 40’a kadar bir tane 2 yaşında buzağı, 41’den 59’a kadar bir tane 3 yaşına basmış buzağı.
Zekat Kimlere Farzdır:
» Müslüman
» Akıl sağlığı yerinde
» Ergenlik çağına ulaşmış
» Zengin (nisab miktarı malı olan)
Bu özelliklere sahip kişiler zekat vermekle yükümlüdürler.
Nisab Miktarı: Bir kişinin bir yıllık gelirinden yeme, içme, barınma, giyinme, eğitim, sağlık gibi temel ihtiyaçlarını ve varsa borçlarını karşılayacak miktarı çıkardıktan sonra elinde 81 gram altın (bazı kitaplarda 85 veya 80 olarak geçer) veya buna eş değer mal ya da para kalırsa bu miktara nisab miktarı denir. Bu durumdaki kişi elindeki nisab miktarı malın zekatını vermekle yükümlüdür.
Zekat Nelerden Verilir:
» Zekat verilecek malın gelir getiren cinsten olması gerekir. (altın, gümüş, ticaret malları, menkul değerler vb)
» Zarurî ihtiyacımız olan malların zekatı verilmez. (oturduğumuz ev, giydiğimiz elbiseler, ticari amaçlı değil de binmek için kullandığımız arabamız vb)
» Zekat verirken malın iyisinden verilmelidir.
» Toprak ürünlerinden alınan zekata öşür denir.
Zekat Kimlere Verilir:
» Öncelikle kendi akraba ve komşularımızdan ihtiyaç sahibi olanlara
» Yoksullara
» Düşkünlere
» Borçlu olanlara
» Yolda kalmış yolculara
» Zekat memurlarına
» Müellefe-i kulûb'a (kalbi İslam'a ısındırılmak istenen gayr-i müslimlere)
Zekat Kimlere Verilmez:
Kişi bakmakla yükümlü olduğu yakınlarına zekat veremez. Bunlar; eş, çocuk, torun, anne, baba, büyükanne, büyükbabasıdır. Zenginlere de zekat verilmez.
Zekat Nasıl Verilir:
» Öncelikle niyet edilmelidir. Çünkü zekat bir ibadettir.
» Allah rızası için verilmelidir. (itibar kazanmak veya reklam yapmak için değil)
» Verirken fakiri incitecek davranışlardan kaçınmalıdır.
"Öyleyse yetimi sakın üzme, isteyeni azarlama" (Duha suresi, 9. 10. ayetler)
8. sınıf 2. ünite diğer konular
• Ünitenin Önemli Kavramları
• İslam'ın Paylaşma ve Yardımlaşmaya Verdiği Önem
• Zekat İbadeti
• Sadaka İbadeti
• Zekat ve Sadakanın Faydaları
• Hz. Şuayb (a.s.)
• Maun Suresi ve Anlamı